Gentoo Linux 13 Sistem ve Xfce4 Kurulumu


Linux dünyası her seviyede kullanım amacıyla çeşitli dağıtımlara sahiptir. Eğer Linux hakimiyetinize güveniyorsanız çıtayı en yukarı taşıyalım ve Gentoo sistemi kurup arabirim olarak Xfce kurulumu yapalım.



Gentoo'nun çıkış mantığı "kişiselleştirilebilirlik" olduğu için hiçbir adımda kolaylık beklememenizi söylemem beklentiler açısından yeterli olacaktır. Yani henüz hiç fdisk ile sabit disk bölümlemesi yapmamış bir kullanıcı iseniz size göre olduğunu söyleyemem. Gentoo'ya Sabayon Linux gibi kullanıma hazır türevler ile de başlangıç yapabilirsiniz.

Gentoo'da diğer Linux dağıtımlarından farklı olarak her paket bilgisayarınızda derlenir. Bu şekilde uygulamalar sizin kontrolünüzde sisteminize en uygun şekilde hazırlanmış olur ve diğer yöntemlere kıyasla bir miktar daha performanslı çalışır. Ve sistem üzerindeki kontrol çok rahat ve esnek olduğu için tam olarak ihtiyacınız olan sisteme sahip olursunuz. Bu, yüksek performans alınmak istenen Linux sunucular için de tercih sebebidir.

Eğer zaman açısından rahatsanız başlayalım. Yaklaşık bir günlük bir süreç. Yazıyı hazırlamam kaç günümü aldı siz düşünün :) Ben kurulumu sorunsuz tamamlamama rağmen yazının sorunsuz olduğu garantisini veremeyeceğim. Karşınıza çıkan sorunları yorum olarak eklerseniz neler yapabiliriz birlikte bakarız. Sanal makinede deneme amaçlı kurulum yapıyorsanız gri tonlardaki ek notlarım işinize yarayacaktır. Sanal makineyi oluştururken ağ bağdaştırıcıyı köprü-bridge yapmayı unutmayın.

Kurulum için minimal kalıbı tavsiye ederim.


Kalıbı dd ile USB belleğe atabilirsiniz. USB belleğinizin sdb olduğunu varsayarsak

sudo dd if=install-amd64-minimal-20130816.iso of=/dev/sdb bs=4M

diyebilirsiniz. Kalıbı sanal makinede başlattım, Enter diyerek CD'den açılmasını onayladım ve kernel modüllerinin yüklendiği uzun bir listenin geçişinin ardından klavye seçimi geldi. Burada Türkçe Q olmadığı için es geçebilirsiniz. Ve sistem karşımda:


Klavyeyi ayarlamak ilk işimiz olmalı:

loadkeys trq

Şimdi ifconfig diyerek ağ arayüz isimlerini görebilirsiniz. net-setup eilebaşlayanisim veya net-setup wilebaşlayanisim diyerek kablolu mu kablosuz mu olduğunu belirtip DHCP ayarlamasını kolayca yapabilirsiniz. Şimdi çalışıyor mu diye kontrol edelim.

ping google.com


Çalışıyor. İşlemi Ctrl+C ile bitirebilirsiniz.

Disk bölümleme işlemi. Veri kaybı ihtimalini sıfırlamak için bütün verilerinizin yedeğini alıp öyle başlamanızı tavsiye ederim.

fdisk -l komutu ile var olan disk bölümlerinizin çıktısını görebilirsiniz. Eğer kurulum yapacağınız bölüm hazır ise direk mkfs.ext4 komutunun olduğu kısma atlayın. Hazır değil ise fdisk aracı ile bölümleme yapalım:

fdisk /dev/sda

Benim sanal sabit diskimde disk tablosu olmadığı için her şeyi sıfırdan ekledim.


Boyutu benim gibi sektör sayısı olarak değil de boyut olarak eklemek isterseniz mesela 20 GB için +20G şeklinde bir ifade kullanabilirsiniz. Ben takas alanının system id'sini 82 yapıyorum ve tamam:


Şimdi oluşturduğumuz bölümleri biçimlendirelim.


Sistem bölümünüz hangisi ise onu ext4 yapmak için

mkfs.ext4 /dev/sdXX

ve takas alanı için de

mkswap /dev/sdXX

demeniz gerekli.

Sistem bölümünü bağlayalım:

mount /dev/sda1 /mnt/gentoo

ls /mnt/gentoo

Takas alanını bağlayalım:

swapon /dev/sda2

Sistem saati doğru mu diye kontrol etmekte yarar var. date demeniz yeterli. Eğer doğru değil ise date aygünsaatdakika komutu ile düzeltebilirsiniz. Örneğin: date 08250256

Dizin değiştirelim:

cd /mnt/gentoo

links'ten Tarball'ı indirmemiz gerekli:

links http://www.gentoo.org/main/en/mirrors.xml

OK dedik ve


Aşağı yön düğmesi ile Mirrors'a gelip Enter. Listeden bir tane yansı seçelim. LKD'yi de listede görmek güzel. Dört sayfa aşağı inip Türkiye'den http'yi seçebilirsiniz.


Aşağı yön ile releases/kurduğumuz mimari/current-stage3 dizininde güncel tarih ne ise normal amd64 tar.bz2 arşivi seçiyorum:


Enter enter enter. Arşiv iniyor.


q ve exit.

İndirdiğimiz arşivi açalım. Dosyanın tam ismini hatırlamanıza gerek yok. s harfinden sonra Tab'a basarsanız da otomatik tamamlanacaktır.

tar -xjpf stage3*

Şimdi ls derseniz dizinlerin listelendiğini göreceksiniz.

Şimdi

nano /etc/portage/make.conf

açalım. Çok gerekli olmasa da sistemi yükleme esnasında derleyicinizin mimarinize uygun çalışması için

CFLAGS="-O2 -march=native -pipe"

demeniz gerekir:


Ben sanal makinede olduğum için bu satırda değişiklik yapmıyorum.

Şimdi resolv yani local IP dosyasını sisteme kopyalayıp paket kurulumu için birkaç mount yapalım:

cp -L /etc/resolv.conf /mnt/gentoo/etc/resolv.conf

mount -t proc none /mnt/gentoo/proc

mount --rbind /sys /mnt/gentoo/sys

mount --rbind /dev /mnt/gentoo/dev

Bağladığımıza göre geçiş yapalım.

chroot . /bin/bash

export PS1="(chroot) $PS1"

Sistemin içindeyiz. portage'ı indirelim.

mkdir /usr/portage
emerge-webrsync

İnternet hızınıza göre biraz sürebilir. FreBSD ports'a benzer bir tarzı var. Portage'i güncelleyelim:

emerge --sync

env-update

source /etc/profile

export PS1="(chroot) $PS1"

Root şifresini belirleyelim:

passwd

Sistemimiz için bir profil seçmemiz gerekli. Mevcut profillerin listesine bakalım:

eselect profile list


Ben yüksek performans ve kararlılığını sevdiğim Xfce kurulumu yapacağım. Daha sonra kendim kurulum yaptıkça KDE ve GNOME hakkında ayrı ayrı yazılar da eklemeyi düşünüyorum. Xfce için:

eselect profile set 3

Şimdi bir önceki list komutunu yazarsanız * işaretinin ayarladığınız seçeneğe geçtiğini göreceksiniz.

Kurulacak sistemin derleyicisine eklemeleri yapalım.

nano -w /etc/portage/make.conf

açıp burada da CFLAGS satırını

CFLAGS="-O2 -march=native -pipe"

ve en alta tek satır olarak

USE="-gnome -kde -minimal -qt4 acpi alsa caps dbus gdbm glib gtk opengl orc pulseaudio python startup-notification truetype thunar udev usb X"

ekleyin.

Klavye fare için:

INPUT_DEVICES="keyboard evdev mouse"

Ekran kartınıza göre uygun olanı ekleyin:

VIDEO_CARDS="nvidia"
VIDEO_CARDS="radeon"
VIDEO_CARDS="intel"

Eğer virtualbox'ta kurulum yapıyorsanız
VIDEO_CARDS="virtualbox"
satırlarını eklemeniz gerekli.

Ctrl+O, Enter ve Ctrl+X çıktık. Şimdi zaman dilimi:

ls /usr/share/zoneinfo/Turkey /etc/localtime

echo "Turkey" > /etc/timezone

Sırada gentoo linux kernelin alınıp derlenmesi, yüklenmesi ve ayarlanması var:

emerge gentoo-sources genkernel; genkernel all

Şimdilik uğraşmamak için all diyelim. İnternet ve işlemci hızınıza bağlı olarak iki saat dahi sürebilir. İşlem yapmıyormuş gibi görünse de bekleyin.

Burada kernel sürümünü hatırlamasanız dahi Tab'a basarak otomatik tamamlatabilirsiniz.

find /lib/modules/3.10.7-gentoo/ -type f -iname '*.o' -or -iname '*.ko' | less

Karşımıza çıkan bini aşkın kernel modülünden ihtiyacımız olanları seçeceğiz ve

nano -w /etc/conf.d/modules

dosyasını açıp ekleyeceğiz. lspci | grep -i network diyerek ağ cihazlarınızın isimlerini öğrenebilirsiniz. Çalışmayan cihazların modül ismini bulup buraya eklemeliyiz. Mesela yeni nesil intel wireless kartları için modules="iwlwifi" satırını eklemeliyiz.


Açılışta otomatik bağlanacak bölümlerimizi fstab'a ekleyelim:

nano -w /etc/fstab

Bende kök dizin sda1 ve formatı ext4, takas alanı sda2 olduğu için ve disket sürücüm olmadığı için fstab'ım bu halde:


hostname için

nano -w /etc/conf.d/hostname


Ve host dosyasında az önce yazdığımız hostname'i ekleyelim.

nano -w /etc/hosts



cd /etc/init.d

dizinine geçelim. Burada ifconfig deyin ve karşınıza çıkan ağ arayüzü isimlerini aklınızda tutun veya not edin. eth0 ve enp0s3 ile wlan0 ve wlp1s0 gibi isimler olmalı. Bu isimlerden e ile başlayanı eth0 dediğim yerlere, w ile başlayanı wlan0 dediğim yere yazmalısınız.

eth0 için linki ekleyelim. Wireless için eth0 yerine her seferinde w ile başlayan ismi yazmanız gerekli.

ln -s net.lo net.eth0

Ve varsayılan çalışma düzeyine ekleyelim:

rc-update add net.eth0 default

Konsol klavyesi için:

nano -w /etc/conf.d/keymaps

dosyasında keymap="us" değerini keymap="trq" yapalım.

Yerel saat için

nano -w /etc/conf.d/hwclock

dosyasında clock="UTC" satırını clock="local" yapalım.

/etc/env.d/02locale

LANG="tr_TR"

Karakter desteği için

nano -w /etc/locale.gen

dosyasında ilk iki en_US'deki # işaretini silip

tr_TR ISO-8859-9
tr_TR.UTF-8 UTF-8

satırlarını ekleyip kaydedin. Uygulayalım, dördüne de ok derse tamamdır:

locale-gen

env-update

source /etc/profile

chroot'tan çıktık. Tekrar girelim:

export PS1="(chroot) $PS1"

Önyükleyici grub paketi kurulumu

emerge grub

Temel kitaplıkları da kurduğu için biraz sürecektir. Burada

ls /boot/ke* >> /boot/grub/grub.conf
ls /boot/in* >> /boot/grub/grub.conf

diyerek dosya isimlerini oraya atmakta yarar var. Şimdi açalım.

nano /boot/grub/grub.conf

dosyasına kernel ve initramfs dosyalarını tanıtmamız gerekli. Timeout değerini daha küçük bir saniye yapabilirsiniz. Title görünen isim. root sıfırıncı diskin sıfırıncı bölümünde. Yani sda'nın 1'i. Sizde mesela sda2 ise root (hd0,1) demelisiniz. Sıralama sıfırdan başlıyor.

Aşağıda eklenmiş olan # vim bölümünde kernel dosyasının ismi görünmekte. O ismi kullanarak ve başındaki kernel yerine initramfs yazarak conf dosyasını kendi disk bölümünüz ve sürüm numaranız ile bu forma getirmeniz gerekli. 32 bit kurduysanız _x64 kısımları olmayacak:


Otomatik bağlanacak dizinleri mtab'a atalım:

grep -v rootfs /proc/mounts > /etc/mtab

Grub'u yükle:

grub-install --no-floppy /dev/sda

Normal kullanıcı ekleyelim:

useradd -m -G audio,cdrom,usb,wheel -s /bin/bash linuxdunyam

passwd linuxdunyam

deyip kullanıcı şifresini ekleyelim.

emerge sudo gksu
echo 'linuxdunyam ALL=(ALL) ALL'>>/etc/sudoers

Masaüstü ortamı olarak başta profilini seçtiğim Xfce'nin kurulumuna başlayalım.

Önce belirtmem gereken, USE bayraklarını hemen her paket eklemenizde artırmanız gerekebilir. Her değişiklikten sonra aşağıdaki kodu çalıştırmanız gerekir. Bu sefer biraz sürecektir. Bunun için tek komutta bütün uzun işi halledelim.

emerge --changed-use --deep @world ; emerge xorg-server xfce4-meta slim xfce4-mixer leafpad thunar-volman networkmanager nm-applet xfce4-notifyd wpa_supplicant dhcpcd

9 saat kadar süre tahmin ediyorum ancak bitmeden önce uyuduğum için emin değilim :) Ses için:

rc-update add alsasound boot

Ekran kartınızın sürücüsü için:

NVIDIA ise
açık sürücü için
emerge xf86-video-nouveau
kapalı sürücü için
emerge nvidia-drivers

ATI/AMD ise
emerge ati-drivers

Intel ise
emerge xf86-video-intel

demeniz gerekir.

Ben sanal makinede kurulum yaptığım için görüntü sürücüsü olarak
emerge virtualbox-guest-additions
deyip on dakika bekledim. vboxdrv modülünü eklemiştik.

slim'i varsayılan görüntü yöneticisi yapmalıyız. Bunun için ilk olarak

rc-update add xdm default

rc-update add dbus default

Çünkü xdm'nin dbus'u çağırmadığını gördüm.

Wireless'ta WPA desteği ve dhcp için

nano -w /etc/conf.d/net

dosyasına bu satırı ekleyelim.

config_eth0="dhcp"

ve eğer Wi-Fi kartınız varsa bir alta da bu iki satırı ekleyin:

config_wlan0="dhcp"

modules="wpa_supplicant"

Varsayılan klavye için

mkdir /etc/X11/xorg.conf.d

nano -w /etc/X11/xorg.conf.d/01-keyboard-layout.conf

dosyasını oluşturup içine

Section "InputClass"
 Identifier "keyboard-layout"
 MatchIsKeyboard "on"
 Driver "evdev"
 Option "XkbLayout" "tr"
 Option "XkbRules" "xorg"
 Option "XkbModel" "pc105"
 Option "XkbVariant" ""
EndSection

yazmalıyız.

Sonra xdm'yi açıp görüntü yöneticimiz slim diyelim

nano -w /etc/conf.d/xdm

dosyasında

DISPLAYMANAGER="slim"

Xfce ~/.xinitrc dosyasından açılacak.

nano /home/KULLANICIADINIZ/.xinitrc

ile dosyayı oluşturup içine

dbus-launch nm-applet --sm-disable &
exec startxfce4

diyelim ve slim'e de Xfce'nin xinitrc'den açılacağını belirtelim. Bunun için

nano -w /etc/slim.conf

dosyasında aşağıya inip login_cmd ile başlayan satırlardan slim'i iptal edip xinitrc'yi etkinleştirelim. Bitmiş hali bu şekilde:


Artık çıkış vakti:

exit

cd /

umount -l /mnt/gentoo/dev{/shm,/pts,}

umount -l /mnt/gentoo{/proc,}

Şimdi reboot. Kurulum ortamını ayırabilirsiniz. Önyükleyici karşımızda:


Oturum açma ekranı. Slim temasını önceden ayarlamışlar:


Oturum açalım. Xfce4:


Günlerimi, saatlerimi almasına değdi mi? Kesinlikle!

Not: İlk kontrol. USE flags ve paket listesi değişti.

12 yorum :

  1. Teşekkür edilmesi üretmenin ve paylaşmanın verdiği "maddi manevi şeylerin" yerini tutmasada . Teşekkürler ;)

    YanıtlaSil
  2. Sevgili Ufuk harcadığın emekler için sana teşekkür etmekten başka bir şey gelmiyor elimden.

    YanıtlaSil
  3. Çok teşekkür ederim, gentoo ailesine katılmamı sağladınız için. Türkçe döküman hazırlayan insan sayısı çok az:)

    YanıtlaSil
  4. Ne desek az Allah razı olsun ufuk kardeş

    YanıtlaSil
  5. Merhaba,makalenizden okuyup kurmaya çalıştığım gentoo, grub kurulumunda sorum çıkardı.
    "nano /boot/grub/grub.conf" komutunu verdiğimde dosya boş çıkıyor.gentoo grub u nereye kuruyor bulamıyorum.grubu install etmeden önce düzenlemem lazım.grub2 kurmaya çalışıyorum.teşekkürler makale için.

    YanıtlaSil
  6. emerge grub sorunsuz tamamlandı mı? Ayrıca grub2-mkconfig -o diyerek conf dosyasını oluşturabilirsiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba,sonunda grubu kurabildim.fakat şimdi masaüstünü başkatamıyorum.ne yapmam gerek..size başka nereden ulaşabilirim ..teşekkürler

      Sil
    2. ufukkoyruk q gmail . com mail adresimden ulaşabilirsiniz. Grafik kurulumunu yapıp kullanıcı hesabını eklediyseniz exec startxfce4 deyin. Hata verirse hata açıklamasını buraya veya maile yazın.

      Sil
    3. 'command not found' hatası alıyorum.

      sistemi yeniden kuruyorum aldığım hataları yazıcam.

      Sil
    4. şimdi sistem kurulumu bitti.ekran kartı ve kullanıcı eklendi. startxfce4 komutunu verdim masaüstü açıldı. nasıl oldu bilmiyorum ama oldu.

      gentoo kullanımı ile ilgili diğer sorunlar için sizin deneyimlerize ihtiyacım olacak..teşekürler..

      Sil
    5. Bu yorum yazar tarafından silindi.

      Sil
  7. Değerli kardeşim, mükemmel bir inceleme olmuş, eline sağlık.
    Bu arada, dört dörtlük bir işletim sistemidir şu: Sabayon.
    Evet, Gentoo kurulumu biraz zahmetli diye grafik kurulumu olan Sabayon kurdum. Bu kadar sağlam ve hızlı bir dağıtım olamaz.
    Ben Mate masaüstüne öncelik verdiğimden Mate sürümünü kurdum.
    Sabayon: open your source open your mind. Sloganı bu, simgesi çapa.
    Masaüstü panelinde hemen her dağıtımdaki gibi Application-Places-System başlıkları var. Varsayılan tarayıcı Google Chrome.
    Video oynatıcı mpvplayer. System başlığı altındaki Administration'a bastığımızda Rigo Application Browser var, bu Yazılım Merkezi ve güncelleme uygulaması ki, Synaptic'ten bir gömlek ileride! Yazılımları seç, kur de, tıkır tıkır kuruyor, ne depo sorunu var, ne bağımlılık meselesi. Dediğim gibi, dört dörtlük bir işletim sistemi arayana tavsiye ederim. Siz de bir ara incelemeye alsanız. Burası güzel bir yer, baktım da, nette review diye sunulanlar basit incelemeden öte geçmiyor. Türkçe olması ayrı güzellik. Selamlar.

    YanıtlaSil